Morgan Stanley’den Türkiye analizi

Morgan Stanley “Daha güçlü dış tamponlar” alt başlığı ile “Mayıs 2023’ten bu yana yapılan siyaset değişikliği, mali ve finansal şartlarda değerli bir sıkılaşma ve mali duruşta olağanlaşma getirdi, bu da makro dengesizlikleri azalttı ve hem yurtiçinde hem de yurtdışında itimadı artırdı. Mevduat dolarizasyonu kıymetli ölçüde azaldı ve yabancı girişler (portföy ve dış borç) arttı. Merkez Bankası’nın bilançosunda şartlı bir yükümlülük olan döviz muhafazalı mevduatlar (KKM), geçen Ağustos ayındaki yaklaşık 140 milyar ABD doları doruğundan şu anda 38 milyar ABD dolarına düştü. Bu ortada, Türk lirası mevduatlarının toplamdaki hissesi yıl başından bu yana 13,6 puan artarak yüzde 56’ya ulaştı. Net portföy girişleri, geçen yılki 2 milyar ABD dolarına kıyasla yıl başından bu yana 17 milyar ABD dolarına ulaştı (Eylül itibarıyla) ve dış borç devralma oranları kıymetli ölçüde arttı. 12 aylık cari hesap açığının 3Ç24’te geçen yılki -yüzde 3,6’dan GSYİH’nin yüzde 0,8’ine besbelli bir formda düşmesiyle birlikte, bunlar brüt ve net döviz rezervlerinde dikkate kıymet bir artışa yol açtı” tabirlerini kullandı.

Artan dışsal dayanıklılığın bir ispatı olarak, üç büyük derecelendirme kuruluşunun da bu yıl Türkiye’nin kredi notları için iki kademe not artışı sağladığı vurgulandı.

“Yurt içi talep yavaşladı”

Raporun Türkiye kısmında yurt içi talepteki kademeli yavaşlamaya dikkat çekilerek, “Reel GSYİH büyümesi bu yılın birinci çeyreğindeki yüzde 5,3’lük düzeyden ikinci çeyrekte yüzde 2,5’e geriledi ve bu da yurt içi talep ile net ihracat ortasında daha istikrarlı bir kompozisyona işaret ediyor” denildi.

Ekonomik faaliyetteki yavaşlamanın yılın üçüncü çeyreğinde de devam ettiğini hatırlatan Morgan Stanley, “Sanayi üretimi üst üste ikinci çeyrekte daraldı ve PMI’lar Ekim ayı prestijiyle zayıf kaldı. Öte yandan, perakende satışlar üçüncü çeyrekte olumlu büyümeye geri döndü ve tüketici inancı bir ölçü toparlandı, bu da yurt içi talepte dayanıklılığı gösteriyor” dedi.

“Enflasyonda dönüm noktası”

Enflasyonda bir dönüm noktasına gelinmek üzere olunduğunu belirten Morgan Stanley çekirdek enflasyonun mali sıkılaştırmaya âlâ karşılık verdiğini lakin hizmet enflasyonunun sabit kaldığını belirtek kurum, “Hizmet enflasyonundaki ani artışlar kısmen birtakım fiyat denetimlerinin (kira ve kimi eğitim hizmetlerinde) kaldırılmasından kaynaklandı, lakin yüksek enflasyon beklentileri ve dirençli iç talep de bir rol oynayarak hizmet bölümü firmalarının fiyat belirleme gücünü destekledi.” vurgusunda bulundu.

Gerçek faiz oranlarının nispeten yüksek kalacağına dair kendi beklentisini temel alan kurum, liranın gerçek olarak kıymet kazanmasının devam etmesini (özellikle 2025 birinci çeyrekte) ve iç talepte ve enflasyon beklentilerinde kademeli bir yumuşamayı, Aralık 2024’teki yüzde 44,5’ten Aralık 2025’e kadar manşet enflasyonun yüzde 26’ya düşmesine yönelik temel senaryo iddialarını destekleyen faktörler olarak hesaba kattığını lisana getirdi.Bu varsayımların, Ocak ayından itibaren taban fiyatta yüzde 30’luk bir artış ve yeni yılda elektrik ve doğal gaz fiyatlarında yüzde 25’lik bir artış varsayımına dayandığı tabir edildi.

Kademeli bir faiz indirimi döngüsü geliyor

Bu bilgiler ışığında kademeli bir faiz indirimi döngüsüne yaklaşıldığını belirten Morgan Stanley, TCMB’nin, son enflasyon raporunda değerli üst istikametli revizyonlar yaptığını ve artık manşet enflasyonu 2025 sonuna kadar yüzde 21 ve 2026 sonuna kadar yüzde 12 olarak öngördüğünü hatırlattı.

TCMB’nin bu öngörüsünün kademeli bir faiz indirimi döngüsüne yaklaşıldığının bir işareti olarak pahalandıran kurum, Merkez Bankası’nın temel enflasyon eğilimindeki düşüşe paralel olarak faiz oranlarını düşürmeye başlamasıyla nakdî duruşun sıkı kalacağını, makro ihtiyati önlemlerin ise büyük ölçüde yürürlükte kalacağını söz etti.