ABD’nin dev bankalarından Wells Fargo, Türkiye’de 2023 seçim sonuçlarına dair senaryolar yayımladı. Öngörülerin yer aldığı senaryoda dolar/TL’nin yıl sonu düzeyleri seçim sonuçlarına nazaran farklılaşıyor. Lakin uzmanlar tahlili gerçeklikten uzak buldu.
Wells Fargo ekonomisti Brendan McKenna imzalı senaryoya nazaran, Türkiye’de seçimler sonrası için varsayım edilen tablodan evvel iktisattaki durum tahlil ediliyor.
Siyasi ortamın iktisat ortamında tesirine değinilen tahlilde, Türkiye’de ise bu durumun daha da tesirli olduğu belirtildi.
Merkez Bankası bağımsızlığı, büyümeye odaklı iktisat, heterodoks siyasetler, Erdoğan’ın telaffuzlarından etkilenen para siyaseti ve TL’de görülen düzeyler, cari açık üzere sıkıntıların, yüksek enflasyon, vatandaşın düşen alım gücü üzere meseleler yarattığına da değinildi.
14 Mayıs’ta yapılması planlanan seçimlerin, meclisten fazla Cumhurbaşkanlığı sonucunun değerli olduğuna vurgu yapılırken,
Analizde Erdoğan’ın yine seçilme mümkünlüğünün yıllar içinde azaldığına dikkat çekiliyor. Bilhassa 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin de buna tesir ettiği söyleniyor. Lakin, senaryoyu mevcut iktidarın sürdürülmesi üzerine kurduklarını da beliriyorlar.
TL’deki seyrin, gelecek aylarda Erdoğan tarafından yapılacak yeni düzenlemelerin, iktisatta seçime dek şartları düzgünleştirmek üzerine kurulduğu belirtiliyor. Seçim sonrası idarede bir değişiklik öngörüldüğünü söylerken, yeni gelecek hükümetin ise çok güç ekonomik şartlarla karşılaşacağı da vurgulanıyor.
Erdoğan’ın seçildiği senaryo üzerinden giderken, TL’nin dolar karşısında yıl sonuna kadar seyrinin değişmeyeceği öngörülüyor. 20 Aralık üzere bir şok oluşabileceği üzerinde de duruluyor, fakat bunun bir keze mahsus görüyorlar.
Yönetimin değişmesi halinde de 2023 sonu için dolar/TL’de 15TL, 2024 için de 14 TL düzeyi söylem ediliyor.
Erdoğan’ın kazanması halinde ki kurum bunu yüzde 55-60 olarak belirtiyor lakin raporda tam aksini söylüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tekrar seçilmesi halinde, yılın birinci yarısı biterken, döviz piyasasına müdahalelerin sürerek doların 19 TL’de seyredeceği, fakat uzun vadede rezervlerdeki azalış ve değişmeyen heterodoks para siyasetiyle 2023’yıl sonuna dek ve 2024 yılında bedel kaybınn süreceği belirtiliyor. Wells Fargo dolar/TL’nin 2023 sonunda 19,5, 2024’te de 20 TL olmasını bekliyor.
Millet İttifakı’nın kazanması halindeki seçeneğe tabloda düşük oran vermelerine rağmen açıklamada yüksek mümkünlük olarak gördüklerini belirtiyorlar.
Millet İttifakı’nın kazandığı seçim sonuçlarına nazaran, klasik iktisat siyasetleri öngörülürken, TL’de yüzde 20 oranında kıymet kazanımı öngörülüyor. Uzun vadede de Merkez Bankası’nın tekrar bağımsızlığını kazanmasıyla sıkı para siyaseti, özgür piyasa şartlarına dönülmesiyle, TL’nin paha kazanacağı belirtilirken, TL varlıklara görülecek para girişiyle yani Türkiye’ye yabancı yatırımcıların dönmesiyle, dolar/TL’nin 2023 sonunda 15 TL, 2024’te de 14 TL olması bekleniyor.
Genel ortamda bilhassa iktisatta biraz muhalif görülen senaryoların verildiği tablonun geneli burada. Genel olarak uzmanlar tarafından da özensiz bulunan tahlilin matematiksel gerçeklikle de bağdaşmadığı düşünülüyor.
Wells Fargo’un tahlilinde hesaba katmadığı, Türkiye iktisadının kendi dinamikleri olduğu düşünülürken,
Analizde bir sonuca varılmasının da çok güç göründüğü,
Özensiz olduğu,
Gerçekliğinin bulunmadığı,
“Ölümü gösterip, sıtmaya razı” edip etmediği,
Hayatın gerçeklikleriyle bağdaşmadığı,
Seçim sonrası gerçeklerle yüzleşilmesinin daha büyük mümkünlük olduğu gibi
Hesap kitap yapılmadan biraz “sallamasyon” sayılar verildiği üzere yorumların ağır olduğu görülüyor.
Herkesin kendi tahlilini yapmak da özgür olduğu piyasa dinamiklerinde,
Sizin de seçim sonrası görüşlerinizi yorumlara bekliyoruz.
