Çin’in kuzeyinde insan metapnömovirüsü (HMPV) hadiselerinin artışı endişeye neden oldu.
Bu olay, Covid-19’a yol açan koronavirüsün Çin’den dünyaya yayılmasının beşinci yılında gerçekleşti. Global pandemiye yol açan o virüs nedeniyle en az 7 milyon kişi hayatını kaybetmişti.
Çinli yetkililer HMPV enfeksiyonunun bilhassa 14 yaş altında yayıldığını söylerken hastanelerin hasta sayısıyla başa çıkmakta zorlandığı savlarını yalanladı.
HMPV komşu ülke Hindistan’a da yayıldı.
HMPV yeni bir virüs mü?
ABD’deki Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi’ne (CDC) nazaran bu virüs birinci olarak 2001’de tespit edilse de, ondan evvel de on yıllardır ortamızda olduğu iddia ediliyor.
HMPV’nin belirtileri grip yahut soğuk algınlığına benziyor. Semptomlar ortasında öksürük, ateş, burun tıkanıklığı ve nefes darlığı yer alıyor. Kimi şahıslar hastalığı başkalarından çok daha ağır geçirebiliyor.
CDC’ye nazaran virüs her yaş kümesinden beşerde zatürre ve bronşit üzere üst ve alt teneffüs yolları hastalıklarına yol açabiliyor.
Fakat bunlar en çok çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf şahıslarda görülüyor.
Virüsün kuluçka mühletinin 3-6 gün ortası olduğu, hastalığın ortalama müddetinin ise başka teneffüs yolları hastalıklarınınkine misal olduğu, hastalığın şiddetine nazaran değişebildiği düşünülüyor.
CDC’ye nazaran HMPV hadiseleri ılıman iklimlerde en çok kış sonu ve bahar başı artıyor.
Nasıl yayılıyor?
HMPV’nin en yaygın bulaşma biçiminin, öksürme ve hapşırma üzere sırasında ciğerdeki salgıların havaya karışması yoluyla olduğu düşünülüyor.
Dokunmak ve el sıkışmak üzere yakın temaslar da virüsü yayabiliyor.
Kışın soğuk aylarda beşerler kapalı yerlerde daha fazla vakit geçirdiği için virüs de daha çok yayılıyor.
Neden çocuklar ve yaşlılar hastalığa daha açık?
Bir kişi HMPV’ye birden fazla kez yakalanabiliyor.
Uzmanlar birinci hastalığın en ciddisi olduğunu, birinci hastalıkta bağışıklık kazanıldığı için bağışıklık sistemini etkileyen AIDS yahut kanser üzere öbür hastalıklar olmadığı surece sonraki hastalıkların daha hafif geçtiğini aktarıyor.
Solunum meseleleri yaşayanlar, yaşlılar ve çocukların bağışıklık sistemi daha zayıf olduğu için bu cins hastalıklara daha açıklar.
Fakat bu virüsün on yıllardır ortamızda olması nedeniyle uzmanlar global olarak değerli bir ölçüde bağışıklık kazanıldığı kanısında.
Çin’de neler oluyor?
Çin’deki hastanelerde insanların maske taktığını gösteren fotoğraflar ve görüntülerin paylaşılmasından sonra, hastanelerin dolup taştığına dair spekülasyonlar başladı.
Bazı mahallî haberler, hastanelerdeki durumu Covid’in başlangıç periyoduna benzetti.
Çin Hastalık Denetim ve Önleme Merkezi Başkanı Kan Biao, ülkende kış ve bahar ayları boyunca çeşitli teneffüs yolları hastalıklarının tesirli olmasını beklediklerini söyledi.
Bir basın toplantısı düzenleyen Biao, 14 yaş altındaki HMPV hadiselerinin artış eğiliminde olduğunu da ekledi.
Öte yandan 2024’teki toplam teneffüs yolları hastalığı sayısının bir evvelki yıldan daha düşük olmasını beklediklerini de vurguladı.
Epidemi Müdahalesi ve İnovasyonu Merkezi Kurucu Yöneticisi Prof. Tulio de Oliveira’ya nazaran HMPV, Çin’de bu kış epidemik bir artış gösteren dört virüsten sırf biri.
Diğer üçü ise grip, Covid ve teneffüs sinsisyal virüsü.
Profesöre nazaran Çin hastanelerinin bu dört virüs nedeniyle bir ölçü baskı altına girmesi beklenen bir durum.
Çin, Cuma günü nedeni bilinmeyen zatürre hadiselerini izleme altına almak için pilot bir sistem başlattığını açıklamıştı.
Bu, beş yıl evvel Covid’in yayılmaya başladığı periyoda kıyasla çok daha hazırlıklı olunduğu manasına geliyor.