Stoltenberg, Kosova’nın kuzeyinde araç plakaları konusundaki durumla ilgili ortaya çıkan gerginlik hakkında Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vucic ve Kosova Başbakanı Albin Kurti ile telefon görüşmesi yaptı. Görüşmeler hakkında toplumsal medyada açıklama yapan Stoltenberg, “Her ikisini de gerginliği tırmandıracak tek taraflı aksiyonlardan kaçınmaya çağırdım” sözünü kullandı.
Stoltenberg, tek çıkar yolun diyalog olduğunu belirterek, NATO Kosova Barış Gücü’nün (KFOR) tetkikte olduğunu kaydetti. Kosovalı Sırplar, cumartesi günü Kosova kurumlarındaki misyonlarından geri çekildiklerini açıklamış, dün de protesto düzenlemişti.
Sırbistan tarafı ise geçen hafta, Kosova hududundaki Raska kenti yakınlarında belirlenen bir hava aracının imha edildiğini açıklamış, Vucic, Sırbistan’daki askeri kışlalarda casusluk yapılmasına müsaade vermeyeceklerini söylemişti.
Sırbistan Savunma Bakanı Milos Vucevic de daha evvel yaptığı açıklamada, Vucic’in, Kosova ile yaşanabilecek mümkün tansiyonlar nedeniyle orduya hazır olması buyruğunu verdiğini duyurmuştu.
KOSOVA-SIRBİSTAN GERGİNLİĞİ
Kosova hükümeti, temmuz sonunda Sırbistan’a mütekabiliyet prensibi doğrultusunda “Sırbistan kimlik kartlarıyla Kosova’ya giriş/çıkış yapanlara süreksiz beyan formları verilmesi” ve “Sırp makamlarınca Kosova’daki Sırplara verilen araç plakalarının ‘RKS’ (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi” ile ilgili kararların yürürlüğe gireceğini duyurmuştu.
Kosova’daki Sırplar, buna reaksiyon göstererek, ülkenin kuzeyindeki hudut geçişlerini kapatmış ve ülkede tansiyon artmıştı. Kosova hükümeti, daha sonra Sırbistan ile hudut kapılarına giden yollara konulan tüm barikatların kaldırılması kuralıyla krize neden olan uygulamayı 1 Eylül’e erteleme kararı almıştı.
Kosova tarafı, son olarak “yasa dışı” olarak nitelendirdikleri araç plakalarının tekrar tescil sürecinin Nisan 2023’e ertelendiğini, bu araçların sahiplerine evvel ihtarda bulunulacağını, akabinde ceza verileceğini ve son olarak test plakalarının yerleştirileceğini duyurmuştu.
Araç sahiplerine yapılan ikaz önlemi 1 Kasım’dan itibaren uygulanmaya başlanırken, Kosovalı Sırplar, plaka uygulamasını kabul etmeyeceklerini yineledi. Öte yandan, Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor. AB’nin arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci, ilgilerin olağanlaşmasını ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanımasını amaçlıyor.