Ticari olan hiçbir şey ilgimi çekmez ancak bu öteki natürel. Dünyanın en zenginlerinden biri de olsa Jared Isaacman’ın “ilk sivil uzay yürüyüşçüsü” olmasına kayıtsız kalınamaz doğrusu. Kolay değil, insanlık tarihine Havacılık Mühendisi Sarah Gillis ile birlikte fakat ondan dakikalarce evvel uzayda yürüyen birinci ticari astronot olarak geçti.
İkilinin uzayda yürümeleri kendi hünerleri değil natürel. SpaceX tarafından sıkı bir eğitimden geçtiler, onlarca deneye girip, çıktılar. Gillis de Isaacman da, şimdiye kadar NASA, ESA ile Rus, Kanada, Çin, Japon uzay ajanslarından astronotlara ayrılmış bir kulüp olan uzayda yürüyen seçkin bir kümeye da katıldılar.
Sonunda yürüdüler uzayda. Yani ikiliyi değerli kılan yürümelerinden çok “ilk” olmaları. Paranın gücüyle elbette. Isaacman’in “buradan dünya muhakkak harika bir dünya üzere görünüyor” demesine takıldım. Bilindiği üzere onun için dünya daima “mükemmel”di aslında. Yerde de uzayda da. Zira dünyanın en önde gelen teknoloji işverenlerinden biri.
Bu, Isaacman tarafından gerçekleştirilen ikinci uzay vazifesi aslında. 41 yaşındaki teknoloji işvereni 2021’de SpaceX’in yalnızca sivillerden oluşan bir mürettebatla gerçekleştirdiği birinci yörünge vazifesi olan Inspiration4’ü de finanse etmiş, misyon kumandanı olarak vazife yapmıştı. 30 yaşındaki Gillis ise Elon Musk’ın şirketinde havacılık/uzay mühendisi olarak vazife yapıyor. Astronot eğitim programından sorumlu olmasının yanı sıra uzay vazife denetiminde de geniş bir yer deneyimine sahip. Bu onun birinci uzay uçuşu. Geçen Çarşamba günü birlikte misyon yaptığı Anna Menon ile birlikte Dünya’dan en uzağa uçan bayan olarak tarihe geçti.
Uzay yürüyüşünün nasıl gerçekleştirildiği şöyle anlatılıyor: Uzay aracının kapağına monte edilmiş Skywalker aygıtının el tutamaklarından birini tutarak uzayda kısmen süzüldükten sonra Isaacman Resilience’a (ana gemi) geri döndü. Sonra sıra Gillis’e geldi. SpaceX astronotu uzay aracına yine girmeden, kapağı kapatmadan evvel birebir uzay giysisi hareketlilik denetimlerini gerçekleştirdi.
Yürüyüşü, NASA üzere bir devlet ajansına bağlı olmadan gerçekleştirilmiş olması da çok özel kılıyor natürel. NASA’nın inhisarı uzun vakittir kırılmıştı fakat bu sonuncusu tuzu biberi oldu. NASA’nın sivil ticari çalışmalar yapmasını engelleyen kurallar var. Bu boşluğu SpaceX üzere sivil kurumlar dolduracak elbette.
Uzayla en çok ilgilenenlerin ABD’li firmalar olması oldukça dikkat alımlı. ABD sermayesinin uzaya olan ilgisinin birkaç nedeni var. Birinci olarak ekonomik fırsatlar peşinde koşuyor. Uzay faaliyetleri istihdam yaratmakta, imalat, telekomünikasyon, tarım üzere çeşitli bölümlerde inovasyonu teşvik ediyor.
Bu anlaşılabilir bir faktör. Lakin ABD sermayesinin hem de hükümet takviyesiyle uzayı ulusal savunma için değerlendirdiği sır değil. ABD Savunma Bakanlığı iletişim, gözetleme , füze takibi için uzay teknolojilerinden yararlanıyor.
ABD, uzay faaliyetlerinde liderlik yaparak global sahnedeki pozisyonunu güçlendirmeye, hem tesirini hem de güvenliğini artıran ittifaklar kurabilir bu.
Uzay artık bir “savaş” alanıdır.
Bir savaş alanına savaştan evvel sermaye akabinde ordu masraf.
Hiç değişmiyor bu.